Potrzeby seniorów – jak je dostrzegać i zaspokajać?

Dostrzeganie tego, jakie potrzeby mają osoby starsze nie jest takie łatwe, jakby się mogło wydawać. Kiedy przygotowuje zajęcia dla seniorów, staram się zawsze, aby jak najwięcej korzyści z nich wyciągnęli dla swojego zdrowia i umysłu. Staram się także, aby wszystko, w co ich angażuję, dawało im radość i było dla nich przyjemnością. Jednak nie zawsze jest tak kolorowo.

Przychodzi mi do głowy sytuacja z jednych z pierwszych moich zajęć integracyjnych z seniorami. Wszyscy fajnie weszli w zajęcia i się zaangażowali. Widać było na ich twarzach zadowolenie. Wtrącali jakieś żarty i było podczas tych zajęć naprawdę dużo śmiechu. Po skończeniu słyszałam głosy podziękowania, zadowolenia, że miło i szybko upłynął im czas, dopytywania, kiedy kolejne zajęcia. Jednak jedna pani westchnęła „no w końcu koniec…”. Ale dlaczego?

Nie dawało mi to spokoju. Zastanawiałam się, co było nie tak, że ta osoba poczuła ulgę, że to już koniec zajęć. Kiedy zjedli obiad, podeszłam do pani Marysi i zapytałam, czy wszystko w porządku, czy dobrze się czuje. Odparła, że jak najbardziej wszystko jest dobrze. Nieśmiało zapytałam o jej komentarz, który dosłyszałam po skończonych zajęciach. Zaśmiała się. I powiedziała z zadowoleniem: „kochana moja było super, tylko dla mnie już za dużo hałasu i śmiechu. Sama mieszkam i nieprzyzwyczajona jestem, że ludzie tyle ze mną gadają. Potrzebowałam sobie chwilę posiedzieć w ciszy i zebrać myśli. Zadowolona jestem. Ty się nic nie martw, ja się tu pomału przyzwyczaję…”.

Nie spodziewałam się takiej odpowiedzi. Chciałam dowiedzieć się, co było nie tak, aby móc to następnym razem poprawić. Zaskoczyła mnie, bo w ogóle nie pomyślałam, że wynikało to już z jej zmęczenia i nowej dla niej sytuacji. Potrzebowała po prostu chwili ciszy i spokoju. I wtedy uświadomiłam sobie, co jest ważne w pracy z seniorami. A mianowicie dostrzeganie i zaspokajanie ich potrzeb…

Potrzeby człowieka

Każdy człowiek ma określone potrzeby. Abraham Maslow, amerykański psycholog opublikował schemat, na którym przedstawił hierarchię tych potrzeb. Jest to tak zwana piramida Maslowa. Prezentuje ona potrzeby od tych podstawowych, czyli fizjologicznych. Wynikają one bowiem z funkcji życiowych. Następnie zaś ukazuje kolejne potrzeby wyższego rzędu. Zaspokajanie których możliwe jest dopiero po zaspokojeniu tych rzędu niższego.

Każdy człowiek powinien mieć zaspokojone podstawowe potrzeby, aby móc dążyć do zaspokojenia tych wyższych. Dają one bowiem motywację do działania i satysfakcję z życia. Wyznaczają nam także kierunek, w którym zmierzamy i pozwalają stawiać i osiągać nowe cele. Dzięki temu nasze życie jest bogate w różne doświadczenia i ma sens. Niektóre potrzeby np. fizjologiczne (głodu, snu) są takie same przez całe życie. Inne potrzeby zmieniają się w zależności od naszej sytuacji. Wpływają na to wartości, jakimi się kierujemy, role, jakie w danym momencie pełnimy, etap życia, na którym się znajdujemy, czy też wiek. Inne potrzeby mają dzieci, a inne osoby dorosłe. Zupełnie inne potrzeby ma młodzież, a inne seniorzy.

I to właśnie na potrzebach osób starszych chciałabym się skupić. Zaspokajanie ich powinno być bowiem priorytetem zarówno dla samych seniorów, jak i osób z nimi pracujących. Poznanie potrzeb umożliwia odpowiednie przygotowanie „narzędzi” do pomocy w ich zaspokajaniu. Aby szczegółowo określić potrzeby seniorów, podzieliłam ich pod względem kondycji psychofizycznej. Takie rozróżnienie pomaga dodatkowo zwrócić uwagę na potrzeby w zależności od tego, jak funkcjonuje dana osoba i jak bardzo jest samodzielna. Pokazuje również, że nie można wszystkich seniorów wrzucać do jednego worka. Natomiast warto zwrócić uwagę na ich potrzeby uzależnione od kondycji psychofizycznej.

Podział seniorów za względu na kondycję psychofizyczną

• sprawni fizycznie i umysłowo – to osoby starsze, które nie wymagają ciągłej pomocy innych osób. Są w stanie sami przemieszczać się, zadbać o swoje potrzeby fizjologiczne i psychiczne,

• z problemami fizycznymi i/lub umysłowymi – to osoby starsze, które wymagają pomocy osób trzecich. Potrzebują ich ze względu na problemy z przemieszczaniem się lub złą kondycją psychiczną, utrudniającą podejmowanie decyzji I samodzielne funkcjonowanie. Obie te dysfunkcje mogą występować razem lub może występować tylko jedna z nich. Ktoś może się sprawnie przemieszczać i być w dobrej kondycji fizycznej. Jednak jego umysł wymaga, aby w jego otoczeniu zawsze była inna osoba, która pomoże w codziennych czynnościach. Lub też odwrotnie, osoba może być w dobrej kondycji psychicznej i nie mieć na tym tle żadnych problemów, a na przykład poruszać się na wózku inwalidzkim lub być osobą całkowicie leżąca, wymagającą pomocy innych osób.

Z kolei różnicując już seniorów na te dwie główne kategorie, możemy w każdej z nich podzielić dodatkowo osoby starsze ze względu na poziom ich sprawności i aktywności oraz miejsce przebywania.

I tak wśród seniorów sprawnych fizycznie i umysłowo wyróżnimy:

• pozostający w swoich domach i nieuczestniczący w zorganizowanych formach wypoczynku – to osoby, które mieszkają w swoich domach i sami organizują sobie czas wolny i jest to ich samodzielna decyzja,

• przebywający w Domach Pomocy Społecznej lub innych placówkach całodobowych umiejący sami zaspokajać potrzeby pierwszego rzędu i aktywnie uczestniczący w zajęciach odbywających się w placówce,

• samodzielnie uczęszczający do dziennych placówek i korzystający z zorganizowanych form spędzania czasu wolnego.

Natomiast wśród seniorów z problemami fizycznymi i/lub umysłowymi wyróżnimy:

• pozostający w swoich domach pod opieką bliskich,

• pozostający w Domach Pomocy Społecznej lub innych placówkach całodobowych wymagający pomocy innych osób podczas uczestnictwa w zorganizowanych zajęciach,
• przy pomocy innych osób uczęszczający do dziennych placówek i korzystający z zorganizowanych form spędzania czasu wolnego dostosowanych do ich sprawności.

 
Podział ten pozwala mi tworzyć publikacje i materiały dla odpowiedniej grupy seniorów oraz pomoce i wskazówki dla osób, które organizują seniorom zajęcia i się nimi opiekują. Zaspokajając jednocześnie ich potrzeby. Czyniąc to zarówno w różnego rodzaju placówkach, jak i sprawując opiekę nad swoimi bliskimi w domach. 

Potrzeby seniorów ze względu na kondycję psychofizyczną

Seniorzy są grupą, która ma swoje potrzeby, które z czasem też podlegają zmianą, tak jak zmienia się świat. Inne potrzeby mają seniorzy teraz, a inne miała ta sama grupa społeczna 30 czy 50 lat temu. Seniorzy zazwyczaj mają już dom lub mieszkanie, emeryturę czy rodzinę, dlatego nie dotyczy ich sprawa robienia kariery, zarobkowania, planowania rodziny. Natomiast osoby starsze często cierpią na różne choroby, które znacząco wpływają na ich potrzeby.

Potrzeby osób starszych oparte na piramidzie Maslowa

PODSTAWOWE POTRZEBY

Podstawowe potrzeby są takie jak każdego człowieka, a więc sen, picie i jedzenie, sprawy fizjologiczne, higiena, ciepło i bezpieczeństwo. Jednak seniorzy, którzy mają problemy fizyczne i/lub umysłowe np. osoby leżące nawet w tych podstawowych czynnościach potrzebują pomocy. Jedzą, piją, czy myją się z pomocą innych osób. Często są całkowicie od nich zależni. Osoby starsze radzące sobie samodzielnie z wymienionymi wyżej czynnościami, potrafiący zaspokajać konieczne do egzystencji potrzeby mogą potrzebować wsparcia w innych czynnościach, które ze względu na wiek i kondycję sprawiają im już trudność. Do tych potrzeb zaliczyć możemy: pomoc w zakupach, w cięższych pracach i naprawach domowych, w przygotowywaniu posiłków, w sprawach urzędowych, w wyjściu z domu np. do lekarza, kościoła, w dbaniu o siebie (kąpiel, obcinanie paznokci, wyrywanie brwi).

BEZPIECZEŃSTWO. Słowo to ma ogromne znaczenie. Im człowiek starszy, tym częściej staje się coraz mniej samodzielny. Potrzebuje więc pomocy w różnych codziennych czynnościach. Wzrasta więc zapotrzebowanie na usługi opiekuńcze i pielęgnacyjne. Poczucie bezpieczeństwa u seniorów związane jest z opieką medyczną, pielęgniarską, opiekuńczą. Jeśli wie, że zawsze ktoś mu pomoże. Jeśli wie, że może liczyć na swoją rodzinę, czy opiekunkę, czuje się bezpiecznie. Poczucie bezpieczeństwa wiąże się także z bezpieczeństwem prawnym. Wyjaśnionymi sprawami spadkowymi i rodzinnymi. W tym zakresie seniorzy potrzebują informacji, porad z zakresu prawa spadkowego, rodzinnego, bezpieczeństw mieszkania – telefon, alarm itp.

POTRZEBY WYŻSZEGO RZĘDU

Nie bez znaczenia ma tutaj wcześniejsze życie, jakie się prowadziło. Mianowicie wykonywany zawód, relacje rodzinne, zainteresowania. Natomiast niezaspokojenie tych potrzeb prowadzi m.in. do poczucia beznadziei, bezsensu życia, zaburzenia snu, depresji i zmian emocjonalnych. Wśród potrzeb wyższego rzędu można wymienić:

– Potrzeba przynależności

Człowiek żyje w społeczeństwie. Jest jednostką, która należy do różnych grup społecznych i potrzebuje czuć się częścią danej grupy. Ważne jest dla niej także utrzymywanie kontaktów z innymi jednostkami. Szczególne cenne dla seniorów jest utrzymywanie relacji z rodziną i przyjaciółmi. Dzięki temu nie czują się samotni. Warto w kontaktach z seniorem wysłuchać i zainteresować się ich rodzinnymi wspomnieniami. Może zechcą pokazać zdjęcia i poopowiadać o tym, kogo, gdzie i kiedy przedstawiają. Osoby starsze bardzo potrzebują kontaktu z innymi ludźmi. Potrzebują być wysłuchane. Nawet jeśli po raz kolejny opowiadają tą samą historię. Warto ich wysłuchać, a nie krytykować i zniechęcać.

– Potrzeba szacunku, uznania i przydatności

Wszyscy lubimy czuć się potrzebni. Jednak to właśnie zapewnienie poczucia przydatności jest szczególnie ważne dla seniorów. Wykonując obowiązki domowe, czujemy się potrzebni rodzicom. Realizując powierzone zadania w pracy, czujemy się potrzebni, jako pracownicy. Zaspokajając potrzeby swoich dzieci, czy współmałżonka spełniamy się w życiu rodzinnym. Wszystkie te czynności związane są z wchodzeniem w różne role życiowe w zależności od etapu, na jakim się w danym momencie znajdujemy.

Osoby starsze będąc na emeryturze, nie mają konieczności wykonania określonych zadań. Często zaś mają dużo czasu wolnego, który ciężko im zagospodarować. Ważne jest więc, aby nawet tym schorowanym seniorom dać jakieś zadanie do wykonania. Dzięki temu pozwolimy im czuć się potrzebnym. Jeśli dodatkowo wiązałoby się to z ich doświadczeniem życiowym np. w zakresie wykonywanego wcześniej zawodu albo zainteresowań tym bardziej będzie to cenne. Poproszenie o pomoc z dziedziny, w której senior jest specjalistą, jest dla niego wielkim uznaniem. Docenieniem, że ktoś liczy się z jego nabytymi umiejętnościami, docenia je i okazuje temu szacunek.

Brak tego może prowadzić do osamotnienia i depresji. Warto włączyć ich w miarę możliwości w codzienne obowiązki. Osoby starsze chcą być szanowane, jako dziadkowie i rodzice, a także jako byli pracownicy – za swoje doświadczenie zawodowe i wiedzę.

– Potrzeby poznawcze (kulturalno-społeczno-edukacyjne)

Kiedyś od mojego taty usłyszałam bardzo wymowne słowa: “Człowiek uczy się przez całe życie”. Można to wiązać z nauką nowych czynności, ale także poznaniem drugiego człowieka, a nawet poznawaniem i odkrywaniem samego siebie.

Dla osób starszych etap szkoły to już odległy czas związany z obowiązkiem nauki i zdobywania wiedzy. Nie jest jednak powiedziane, że tylko w okresie edukacji możemy chłonąć wiedzę i uczyć się nowych umiejętności. Ciekawość ludzka, chęć odkrywania tego, co nieznane, poznawania nowych rzeczy tkwi w nas przez całe życie. Potrzebne jest więc otwarcie się na to, co nieznane, nieodkryte. Nawet w starszym wieku można się czegoś nowego nauczyć. Daje to z pewnością dużo satysfakcji.

Wśród nowych umiejętności, jakich może nauczyć się senior, możemy wymienić: języki obce, obsługę telefonu/komputera/tabletu, naukę gotowania. Seniorzy wiele mogą zyskać jeśli nauczą się korzystania z Internetu. Dzięki temu nawet będąc w domu i mając problemy z poruszaniem się mogą przykładowo robić zakupy przez Internet. Na przykład w internetowych księgarniach, takich jak ta <<<ZOBACZ>>>. Potrzebę zdobywania nowej wiedzy można zaspokoić także poprzez udział w zorganizowanych zajęciach uczących danej umiejętności. Informacje można także zdobywać oglądając programy telewizyjne, czytając książki i prasę, przeglądając strony internetowe i czerpać z nich wiedzę. Warto stworzyć seniorom możliwość rozwijania swoich zainteresowań i pasji. Osoby starsze potrzebują być „na bieżąco”. Chcą być blisko aktualnych wydarzeń kulturalno-oświatowych. Chcą zdobywać wiedzę o tym, co się dzieje i aktywnie w tym uczestniczyć.

– Potrzeby estetyczne

Wiążą się one zarówno z samą osobą seniora, jak i otaczającą go rzeczywistością. Osoby starsze także potrzebują czuć się i wyglądać dobrze, a tym bardziej, jeśli słyszą to z ust innych osób. Mobilizuje to do dbania o siebie, swój wygląd oraz higienę. Do potrzeb estetycznych zaliczyć można również potrzeby obcowania z szeroko pojętą sztuką. Zachwyt nad twórczością innych osób np. w teatrze, kinie, muzeum, galerii, na koncercie pozwala się zrelaksować i móc tym zachwycać. Potrzeby estetyczne to również osobista aktywność seniora w tym obszarze. Aktywność artystyczna, w którą można się samemu zaangażować i czuć satysfakcję np. poprzez malowanie, śpiew, taniec.

– Potrzeby samorealizacji

To, co senior sam chce wykonać, co daje osobistą radość jest najcenniejsze. Należy zachęcać do aktywności, a nie zniechęcać, czy wyręczać. Nidy nie należy dać odczuć, że ktoś ze względu na wiek sobie nie poradzi, jeśli przejawia chęć do wykonania danej czynności. Można zawsze zaoferować pomoc, ale nigdy nie wyręczać, czy też zabraniać jakichś czynności. Oczywiście o ile stan zdrowia na to pozwala. Wspierajmy w kontynuowaniu zainteresowań, czy hobby seniorów. Jeśli ich nie mieli, zachęćmy do znalezienia zajęcia, które sprawi im radość. Może zechcą uczestniczyć w zorganizowanych zajęciach np. tańca, śpiewu.

– Potrzeby duchowe

Często osoby starsze stają się bardziej religijne, więcej się modlą i mówią o Bogu. Wiąże się to z poczuciem, że przeżyli już wiele lat i głębszej świadomości, że ich życie zmierza do śmierci. Co w wieku senioralnym staje się bardziej oczywiste i myśli te częściej są dopuszczane. Odczuwają, że ten koniec jest jednak bliski i nieunikniony. Czują więc potrzebę nawiązania silniejszej więzi z Bogiem i poprawy swojego życia. Należy umożliwić osobom starszym aktywnie uczestniczyć w życiu kościoła, jeśli tego chcą. Jednymi z ważniejszych zadań osób starszych jest pogodzenie się z odejściem na emeryturę oraz nauczenie się rozumienia i akceptowania śmierci, jako ostatniego etapu życia.

Podział potrzeb osób starszych wg. Clarka Tibbitisa amerykańskiego gerontologa:

• wykonywanie działań społecznie użytecznych – chcą czuć się potrzebni, być zauważalni i użyteczni,
• spędzanie czasu wolnego w sposób satysfakcjonujący – pozwolenie na robienie tego, co chcą, co kochają, realizowania ich pasji i zainteresowań. Warto zapytać ich samych, co chcieliby robić, jakie mają potrzeby, co ich interesuje,
• bycie uznanym za część jakiejś społeczności czy grupy – poczucie przynależności do danej grupy, nawiązywanie i podtrzymywanie kontaktów społecznych ma niezwykle istotne znaczenie,
• uznanie jako jednostkę ludzką – chcą być zauważalni, indywidualni, doceniani,
• utrzymywanie kontaktów towarzyskich – podtrzymywanie relacji z rodziną, przyjaciółmi, ale też poznawanie nowych osób, nawiązywanie i utrzymywanie nowych kontaktów,
• stwarzanie okazji do doznań i autoekspresji – możliwość wypowiadania się, wyrażania swojego zdania lub siebie np. poprzez sztukę, rozwijania się w dziedzinie, która ich interesuje,
• ochronę zdrowia i dostęp do opieki społecznej – opieka medyczna w placówkach jest cały czas. W domach nie. Jednak seniorzy powinni czuć i wiedzieć, że zawsze mogą na kogoś liczyć i w razie czego mają osobę, która im pomoże o każdej porze. Zawiezie do lekarza, czy wykupi receptę,
• ustalony tryb życia i utrzymywanie kontaktów z rodziną – posiadanie swojego planu dnia, wiedza co ma się zaplanowane, co robimy i w jakiej kolejności. Utrzymywanie kontaktów z rodziną, spotykanie się z nimi. Nawet mimo różnych konfliktów, czy niedomówień we wcześniejszych latach, rodzina jest największą wartością zwłaszcza w ostatnich latach życia,
• odpowiednią stymulację umysłowo-psychiczną – nietraktowanie ich jak dzieci. Pracowanie z nimi i oferowanie ćwiczeń usprawniających ich kondycję umysłową dostosowanych do ich wieku i poważnie przygotowanych z myślą właśnie o nich. Chcą być wartościowi, docenieni, poważnie traktowani,
• duchową satysfakcję – myślenie o przyszłości, o tym, co się stanie z człowiekiem po śmierci. Seniorzy, przeżywszy już większą część swojego życia, zdają sobie najbardziej sprawę ze zbliżającego się odejścia z tego świata. Chcą czuć się wewnętrznie dobrze. Dążą do duchowej satysfakcji.

Potrzeby osób starszych w sferze finansowej, zdrowotnej, psychologicznej i instytucjonalnej

Możemy także zebrać potrzeby osób starszych w odniesieniu do cztery sfer i wyróżnić grupę potrzeb związaną z finansami, zdrowotnych, psychologicznych oraz potrzeb w zakresie wsparcia instytucjonalnego.

– potrzeby finansowe

Konkretniej mówiąc potrzeba posiadania wystarczających środków do godnego życia. Wiele osób starszych otrzymuje zbyt niskie świadczenia emerytalno-rentowe. Zmusza ich to do rezygnacji z takich świadczeń jak np. zakup leków, leczenie zębów, robienie protez, usługi lekarskie, badania, rehabilitacja. Warto porozmawiać z bliskimi, czy wystarcza im pieniędzy do egzystencji i w razie konieczności zwrócić się po wsparcie np. ze strony Państwa. Wiele organizacji prowadzi różne projekty w ramach których oferowane są darmowe leki, badania, rehabilitacja, wypożyczanie sprzętu medycznego. Warto się zorientować, czy w okolicy nie są prowadzone tego typu kampanie pomocowe. Wystarczające środki do życia są jednocześnie gwarancją bezpieczeństwa dla osób starszych. Zapewnia im to wewnętrzny spokój.

Wiele kosztów niesie ze sobą utrzymanie dużych domów, czy mieszkań, a także ich remonty. Seniorzy często zostają w domach sami lub ze współmałżonkiem. Duży dom zdecydowanie wykracza poza ich potrzeby mieszkaniowe i niesie spore koszty utrzymania. Często przekraczające domowe budżety seniorów. Ważne, aby rodziny zwróciły na to uwagę i poszukały wspólnie z seniorem najlepszych rozwiązań danej sytuacji.

– potrzeby zdrowotne

Im człowiek starszy, tym bardziej pogarsza się jego stan zdrowia. Jest to związane z naturą człowieka i procesem starzenia się organizmu. Spadek stężania hormonów wpływa na spowolnienie organizmu człowieka oraz pamięć. Pogarsza się sprawność zmysłów (wzroku, słuchu, smaku, węchu i dotyku). Seniorów często dotykają choroby układu krążenia (wieńcowa, nadciśnienie), choroby nowotworowe, choroby przewlekłe (np. cukrzyca), czy choroby układu kostno-stawowego. Słabiej funkcjonuje też układ immunologiczny. Organizm regeneruje się wolniej, czy mocniej odczuwa zmiany warunków atmosferycznych. Wszystko to wpływa na pojawienie się różnych potrzeb w tym obszarze takich jak:

* potrzeba pomocy w codziennych czynnościach, na które nie pozwala już stan zdrowia (załatwianiu spraw w urzędach, robieniu zakupów, sprzątaniu, przygotowywaniu posiłków, ubieraniu się, czy higienie osobistej),

* potrzeba usług opiekuńczych i pielęgnacyjnych w tym pielęgnacja osób leżących, potrzeba leczenia, dostępu do służby zdrowotnej tj. dostęp do badań np. Ekg, badania poziomu cukru, dostęp poradni geriatrycznych, dostęp do lekarzy specjalistów,

* potrzeba zachowania dobrego stanu zdrowia, z czym wiąże się potrzeba w zakresie aktywności fizycznej i psychicznej, potrzeba rehabilitacji, potrzeba dostępu do sprzętu medycznego, potrzeba prowadzenia działań profilaktycznych (prześwietlenia, szczepienia, badania przejściowe, mammograficzne, cytologiczne, prostaty, osteoporozy).

– potrzeby psychologiczne

Często wśród osób starszych występują postawy zniechęcenia, pasywności, świadomej izolacji i wycofania się z intensywnych kontaktów społecznych – np.: „a ja tam już nie wychodzę z domu, bo po co”. Towarzyszy temu także stan osamotnienia. Seniorzy miewają skoki nastrojów, depresję. Spada też poziom koncentracji i uwagi, pogarsza się pamięć. W zakresie psychologicznym szczególnie ważne jest zaspokajanie potrzeby kontaktu z innymi osobami, szczególnie z rodziną, która jest źródłem równowagi emocjonalnej oraz psychicznej.

Należy dążyć do przełamywania bierności osób starszych. Tworzyć, aranżować miejsca do spotkań i wszelakich form aktywizacji. Osoby starsze chcą czuć się dobrze psychicznie, pragną utrzymać swoją pamięć w jak najlepszej kondycji. Seniorzy potrzebują wsparcia psychologicznego. Szczególnie ci, którzy spotkali się z przemocą, przestępstwami, nadużyciami, wypadkami, czy katastrofami. Seniorzy chcą rozmawiać, wyrażać swoje myśli i uczucia. Chcą być wysłuchanym. Komunikacja to podstawa. Warto pytać seniora o to, czego mu potrzeba. Dotrzymywanie towarzystwa, udzielanie porad w ważnych sprawach, kontakt choćby telefoniczny z rodziną to ważne kwestie dla osób starszych.

– Potrzeby instytucjonalne

Państwo kieruje różne programy wsparcia skierowane do poszczególnych grup społecznych. Seniorzy także mają potrzebę bycia zauważonym przez rządzących. Dlatego tak istotne są działania skierowane do osób starszych i pomoc instytucjonalna, jaką kieruje do nich Państwo. Oczekują oni wsparcia ze strony instytucji. Potrzeby te mogą być zaspokajane poprzez korzystanie z pomocy opiekunki/pielęgniarki przychodzącej do domu, pobyt w placówce świadczącej opiekę dzienną, pobyt w placówce świadczącej opiekę całodobowo.

Kto pomaga seniorom zaspokajać potrzeby?

Zróżnicowanie seniorów pod względem kondycji psychofizycznej pozwala także wyłonić osoby, które wspierają seniorów w zaspokajaniu ich potrzeb życiowych. Wyszczególnienie ich ze względu na obszar działań pomocowych w jakich działa dana osoba, pozwala na dopasowanie możliwości zaspokajania potrzeb seniorów przez danego specjalistę.

Taki podział dodatkowo pozwala mi wyłonić odbiorców mojego bloga. I tu oczywiście mam na myśli seniora, którego wszystkie wpisy bezpośrednio dotyczą. Jednak drugą znaczącą osobą do której kierowane są moje wpisy i która znajdzie tu wiele inspiracji jest OPIEKUN.

Opiekun – jest to bardzo ogólna nazwa używana przez mnie na określenie wszystkich osób, które otaczają seniora i świadczą na jego rzecz jakąś pomoc.

Opiekunów dzielę na dwie główne kategorie:

• opiekun seniora z grona rodziny – przykładowo senior, któremu zdrowie nie pozwala już wstawać z łóżka “korzysta” z pomocy np. swojej żony, która pomaga mu w codziennych czynnościach, a która sama może poszukiwać wiedzy i rozwiązań, które ułatwią i usprawnią sprawowanie tej opieki i ją trochę obciążą.

• opiekun, personel prywatnych i publicznych placówek – osoby, które świadczą różnego rodzaju pomoc i na co dzień pracują z seniorami z racji wykonywanego zawodu. Możemy wśród nich wyróżnić personel:

– medyczny – to kadra składająca się ze specjalistów, którzy sprawują opiekę nad seniorami, dbają o zaspokajanie ich pierwszorzędnych potrzeb i podtrzymują seniorów w dobrej kondycji fizycznej. Na przykład opiekun medyczny, fizjoterapeuta.

– terapeutyczny – to kadra składająca się ze specjalistów, którzy prowadzą dla seniorów różnego rodzaju zajęcia usprawniające ich umysłowo, manualnie i wypełniająca ciekawie ich czas wolny np. pedagog, psycholog, terapeuta zajęciowy, plastyk, instruktor tańca itp.

– administracyjny – to kadra składająca się z osób zarządzających placówkami i osób, które organizują formalną pomoc i możliwości wsparcia osób starszych np. dyrektorzy, kierownicy, obsługa administracyjna, pracownicy socjalni.

Podział ten pozwala mi tworzyć publikacje i materiały dla odpowiedniej grupy seniorów oraz pomoce i wskazówki dla osób, które organizują seniorom zajęcia i się nimi opiekują. Zaspokajając jednocześnie ich potrzeby. Czyniąc to zarówno w różnego rodzaju placówkach, jak i sprawując opiekę nad swoimi bliskimi w domach.

Źródła:

Motywacja i osobowość, Maslow A.H, Wydawnictwo Naukowe PWN, 2006

Sytuacja i potrzeby osób starszych w województwie świętokrzyskim. Raport z badania. 2013

Potrzeby seniorów – wyzwania i zarządzanie nimi w ramach polityk publicznych. Razem czy osobno? Edward Wiktor Radecki, Około Pedagogiki Nr 1/2019, Zachodniopomorska Szkoła Biznesu w Szczecinie, 2019

• Facebook
• Instagram

ZOBACZ RÓWNIEŻ

• 
  Ergoterapia – przegląd technik i pomysły na zajęcia
• 
  Krawiectwo – pomysły i materiały na zajęcia
• 
  Zając wielkanocny – zrób to sam
• 
  Stolarstwo – pomysły i materiały na zajęcia
• 
  Geoplan – zrób to sam